سنگ سیترین و خصوصیات آن
دنیای سنگها دارای انرژی و زیبایی خاصی است و زمانی که توسط دستان پرتوانی، تراش و صیقل داده میشوند زیبایی چشمنوازی را به خود میگیرند. هر کدام از سنگهای قیمتی دارای رنگها و خواص منحصر به فرد خود هستند و حتی تماشای آنها نیز انسان را سرشار از روحیه و انرژی مثبت میکند. طریقهی بازتاب نور نیز توسط این سنگها متفاوت است و هر کدام زیبایی فریبندهای در مقابل نور از خود به نمایش میگذارند.
سنگ سیترین نیز یکی از این سنگهای زیباییست که مشخصات منحصر به فرد خود را دارد. سیترین یک نوع کوارتز با طیف رنگی زرد تا نارنجی مایل به قهوهای را داراست. ریشهی کلمهی سیترین فرانسوی و به معنی لیمویی است. نود درصد سنگهای سیترین موجود در بازار جواهرات، پرداخته و بهسازی شدهاند. این سنگ در گذشته نماد ثروت بوده و معمولا توسط ثروتمندان و اشرافزادگان حمل میشد و معمولا این سنگ دارویی بوده برای رفع مشکلات معده و استرس که توسط افراد مختلف مورد استفاده قرار میگرفت.
سنگ سیترین و خصوصیات آن
سیترین پس از آمیتیست یکی از عضوهای مهم خانوادهی کوارتز محسوب میشود. سختی این سنگ عدد ۷ در مقیاس موس میباشد که پدیدهی فلورسانس در آن وجود ندارد. آن را با فرمول شیمیایی SiO2 و در طبیعت به شکل کریستالی هگزگونال یافت میشود. تشکیل این سنگ معمولا در کنار عضوهای دیگر خانواده چون کوارتز بیرنگ و آمیتیست شکل میگیرد.
سیترین دارای دو ضریب شکست میباشد که میتوان به راحتی آن را از نمونهی تقلبی توسط ابزار پولاریسکوپ تشخیص داد. این کانی بسیار شکننده است و فرم شکستگی آن به صورت صدفی شکل میباشد و دلیل آن فقدان کلیواژ در آن میباشد.
عنصری که باعث رنگ موجود در کانی سیترین میشود آهن است و درصد متفاوت آهن موجود در این سنگ باعث تغییر رنگهای مختلف در آن میشود.
معادن سنگ ستیرین در ایران و خارج از ایران
معادن سنگ سیترین در سراسر جهان پراکنده شده است که میتوان آن را از معادن سیلیس استخراج کرد. اما نمونههای با کیفیت آن که در بازار حرف اول را میزنند را تنها میتوان در معادنی چون بولیوی، اسپانیا، روسیه، آمریکا، ماداگاسکار، برزیل، هند، آرژانتین و برخی کشورهای آفریقایی بدست آورد.
در کشور عزیرمان ایران نیز این نوع سنگ را معمولا از معادن موجود در شهرهای مازندران، همدان، کرمان، قم، کرمانشاه و خراسان استخراج میکنند که هر چند دارای کیفیت بالایی نیستند ولی گاها از میان آنها میتوان به نمونههای شفاف آن دست یافت.
روشهای تشخیص سیسترین اصل از نمونهی تقلبی آن
این گوهر دارای هیچ پدیدهی بازتاب نور هم چون چشم گربه ای، استار و … نیست. پس درصورت مشاهدهی این پدیدهها میتوان به تقلبی بودن آن پی برد. زمانی که آمیتیست را در دمای ۴۷۰ درجه سانتیگراد حرارت دهید تبدیل به سیترین میشوند. هر چه درجهی حرارت بالاتر باشد سیترین به رنگ قهوهای نزدیکتر میشود.
تشخیص سیترین اصل از نمونههای تقلبی آن تنها توسط ابزار صورت میگیرد. بیشتر سیترینهای موجود در بازار مصنوعی هستند که به جای نمونهی اصل به خریداران فروخته می شود و تنها میتوان با تجهیزات گوهر شناسی آن ها را از هم تشخیص داد.